Wyniki weryfikacji projektów złożonych przez mieszkańców w 12. edycji Budżetu Obywatelskiego Płocka

Nowoczesny i bezpieczny kompleks boisk sportowych dla dzieci i młodzieży przy Szkole Podstawowej Nr 3

Zgodnie z informacją podaną przez autora głównym celem projektu pod nazwą "Zawsze bezpieczni" jest podniesienie poziomu efektywności działań płockiej jednostki Ochotniczej Straży Pożarnych w Płocku - Podolszycach oraz Rejonowego Płockiego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego poprzez dostosowanie technicznych środków reagowania do potrzeb wynikających z obecnie obowiązujących standardów ratownictwa w zakresie zwalczania zagrożeń, podejmowania działań prewencyjnych, ratowania zdrowia i życia ludzkiego. mienia i zapewnienia bezpieczeństwa środowiska przed skutkami powodzi i podtopień na terenie miasta Płocka. Dostosowanie, zgodnie z założeniami projektu, ma się odbyć poprzez zakupy nowego sprzętu. Autor wskazuje też, że posiadane przez OSP i WOPR wyposażenie i brak części sprzętu ratowniczego nie pozwalają na efektywne podejmowanie przez nich działań ratowniczych.
OSP Płock - Podolszyce, jest jednostką działającą od lat w systemie ochrony przeciwpożarowej miasta Płocka i nie zgłaszała, z uwagi na ubytki sprzętowe, braku gotowości bojowej. Ponadto miasto systematycznie doposaża jednostkę w sprzęt wykorzystywany do działań ratowniczych. W 2021 r. w ramach realizacji Budżetu Obywatelskiego Płocka (BOP) Gmina - Miasto Płock zakupiła i przekazała w użyczenie OSP nowy lekki samochód specjalny rozpoznawczo-ratowniczy z napędem 4x4 (SLRr) wraz z oznakowaniem i specjalistycznym wyposażeniem w sprzęt łączności. Ponadto w ramach dotacji udzielanych przez miasto władze OSP na bieżąco doposażały jednostkę w sprzęt oraz wyposażenie konieczne do prowadzenia działań.
Zaznaczyć należy, że w ubiegłorocznej edycji BOP projekt o tym samym tytule i podobnym zakresie merytorycznym uwzględniał doposażenie dwóch z trzech OSP z terenu Płocka. Obecnie na zakupach w ramach BOP skorzystać miałaby tylko jedna OSP i to ta, która nie jest jednostką wiodącą prym wśród lokalnych OSP w podejmowaniu działań ratowniczo-gaśniczych W 2022 r. brała udział w 5 interwencjach, zadysponowana przez KM PSP w Płocku. Raz odmówiła wyjazdu z uwagi na brak obsady osobowej. A w analogicznym okresie OSP Płock-Trzepowo interweniowała 151 razy, a OSP Płock-Borowiczki 24. W roku bieżącym strażacy OSP Płock-Podolszyce interweniowali 3 razy oraz raz odmówili wyjazdu z uwagi na brak obsady osobowej (OSP Płock-Trzepowo - 14. OSP Płock-Borowiczki - 4).
Zauważyć również należy, że taki sprzęt jak drony i pojazd UTV nie znajduje się na wyposażeniu Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Płocku, a trudno przecież zakładać, że techniczne środki reagowania tej jednostki nie są dostosowanie do potrzeb wynikających z obecnie obowiązujących standardów ratownictwa.
W 2022 r płocki samorząd dofinansował zakup drona dla KMP w Płocku. Może on być wykorzystywany do działań ratowniczych lub poszukiwawczych na terenie miasta. Zakup tożsamego sprzętu do realizacji tego samego celu byłby niezasadnym wydatkiem z budżetu miasta.
Mając powyższe na uwadze, należy zaznaczyć, że ewentualne doposażenie jednostki sporadycznie uczestniczącej w działaniach ratowniczych w relatywnie drogi, specjalistyczny, a rodzajowo już posiadany przez służby na terenie miasta - sprzęt (dron), może być uznane za niezasadne wydatkowanie środków publicznych.
RP WOPR od kilku lat jest powierzana realizacja zadania publicznego w zakresie ratownictwa wodnego na obszarach wodnych w Płocku. Warunkiem efektywnej realizacji zadania jest m.in. posiadanie specjalistycznego wyposażenia. Otrzymana w 2022 r. dotacja z UMP umożliwiła RP WOPR zakup samochodu specjalistycznego do prowadzenia działań ratunkowych. W tegorocznej ofercie realizacji ww. zadania publicznego, RP WOPR wskazało konieczność zakupu jedynie 5 sztuk sztormiaków, pomijając asortyment wymieniony w projekcie niniejszego Budżetu Obywatelskiego.
Weryfikacja formalno-prawna projektu wykazała, że w dokumencie brakuje wskazania standardów ratownictwa, do których beneficjenci muszą się dostosować, aby mogli brać udział w działaniach ratowniczych. Minimalne standardy funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej włączonych do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego na obszarze kraju, zgodnie z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1737) opracowuje Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej. Zasady organizacji działań poszukiwawczo-ratowniczych i ratownictwa wodnego nie narzucają obowiązku jednostkom OSP posiadania technicznych środków reagowania w postaci dronów, pojazdów UTV o których mowa w złożonym projekcie BOP. Zaznaczyć należy, że OSP Płock - Podolszyce nie jest włączone do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, więc tym bardziej nie musi spełniać takich standardów.
W zakresie dotyczącym WOPR standardy wyposażenia na wyznaczonych obszarach wodnych, określone zostały w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia wyznaczonych obszarów wodnych w sprzęt ratunkowy i pomocniczy, urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze oraz sprzęt medyczny, leki i artykuły sanitarne (t.j. Dz. U z 2022 r. poz.1607). Wśród ww. wymagań również nie ma wykazanego, jako standardowe wyposażenie, żadnego z wnioskowanych zakupów.
Zgodnie z § 4 ust. 5 lit. i) Uchwały nr 447 /XXVI/2020 Rady Miasta Płocka z dn. 30.12.2020 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych budżetu obywatelskiego z mieszkańcami miasta Płocka (tj. Uchwała nr 673/XXXVIII/2022 Rady Miasta Płocka z dn. 27 stycznia 2022 r.) projekt złożony w ramach Budżetu Obywatelskiego Płocka (BOP) może obejmować tylko jedno zadanie.
Zauważyć należy, że skoro OSP i WOPR są organizacjami pożytku publicznego o istotnie różnych spektrach działania, to podniesienie poziomu efektywności ich działań nie może odbywać się w ramach realizacji jednego zadania. Ponadto tylko część sprzętu wnioskowana do zakupu (pojazd U TV, garaż typu blaszak, suche skafandry, dron, komplety oświetlenia podręcznego ratowniczego), zgodnie z sugestią wnioskodawcy, miałaby trafić do obu ww. beneficjentów. Pozostały asortyment jest różny w zależności od organizacji, co potwierdza różnice w zakresach działania.
Mając na uwadze przepisy prawa zamówień publicznych również należy uznać, że wnioskowane zakupy sprzętu są różnymi zadaniami, ponieważ nabycie ich będzie możliwe po przeprowadzeniu odrębnych postępowań zakupowych, przewidzianych dla zamówień publicznych.
Uwzględniając wartość jednostkową asortymentu wskazanego do ewentualnego zakupu w projekcie budżetu miasta na 2024 r. koniecznym byłoby utworzenie kilka różnych zadań budżetowych - majątkowych (4) i bieżących.
Ponadto projekt nie zawiera informacji, czy beneficjenci dysponują odpowiednią liczbą wyszkolonych (stosownie do planowanych zakupów) ratowników posiadających uprawnienia do obsługi wymienionego w projekcie sprzętu (łodzie motorowe. pojazdy mechaniczne, drony). W przypadku braku odpowiednio wyszkolonych osób, koszt realizacji projektu zwiększyłby się o koszt szkolenia specjalistycznego.
W dokumencie brak jest również danych, czy doposażane podmioty, posiadają odpowiednią bazę lokalową do przechowywania sprzętu, który z uwagi na wysoką wartość majątkową, powinien być odpowiednio zabezpieczony Nie ma również informacji. czy dysponują odpowiednimi działkami, aby posadowić na nich garaże. o których mowa we wniosku.
W projekcie nie oszacowano właściwie kosztów generowanych przez projekt w przyszłości. Nie ujęto m.in. szacunkowych kosztów ubezpieczenia sprzętu i osób. szkoleń czy zakupu paliwa.
Ponadto przy szacowaniu wartości realizacji projektu powinno się uwzględnić wzrost cen jego składowych, przynajmniej o poziom inflacji. Może to mieć bowiem przełożenie na koszty ewentualnej realizacji w przyszłym roku budżetowym.
Za niezgodne z faktami należy uznać stwierdzenie autora projektu, że „umiejscowienie siedzib organizacji na terenie miasta - jakim jest Płock znacznie ogranicza możliwość pozyskania wsparcia ze środków, z których mogą korzystać np. OSP i inne organizacje zlokalizowane na terenach wiejskich". Obie organizacje wymienione w projekcie BOP korzystają z dotacji dla organizacji pozarządowych z terenów miejskich. Oprócz dotacji z Gminy Miasto Płock otrzymują środki finansowe m.in. z programów rządowych, Fundacji „Fundusz Grantowy dla Płocka" czy samorządu województwa mazowieckiego i Fundacji „ORLEN Dar Serca". Ewentualne zakupy w ramach BOP nie są zatem jedyną drogą pozyskania wyposażenia przez w/w stowarzyszenia. które - co raz jeszcze warto podkreślić - nie stoją wobec konieczności dostosowania swojego potencjału sprzętowego do standardów ratownictwa. Oczekują natomiast zakupu w większości bardzo drogiego, ponadstandardowego sprzętu, którego wartość w całym projekcie to niemal 800 000 złotych.
Koronnym argumentem uniemożliwiającym realizację opiniowanego projektu jest stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie. Zasady finansowania zakupów dla OSP wynikają z ustawy z dn. 17.12.2021 ro ochotniczych strażach pożarnych. Sposób finansowania WOPR uregulowany jest w ustawie o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych. Ww. akty prawne winny być podstawą do wydatkowania środków publicznych na działalność ww. organizacji. Zgodnie z opinią Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z dnia 14 lipca 2022 r. nr WA43.37.2022.IJ "Zakup sprzętu ratowniczego przez jednostkę samorządu terytorialnego w celu przekazania go dla Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w użytkowanie - bez względu na to czy wynika to z "konieczności realizacji budżetu obywatelskiego" - stanowiłoby obejście przepisu prawa tj. art. 22 ust. 4 ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych. W ocenie Izby zakup sprzętu ratowniczego służącego ratowaniu zdrowia i życia ludzi mieści się w wykazie wydatków, o których mowa wart. 22 ust. 6 ww. ustawy".